Gazy

Otrzymywanie wodoru:

W pierwszym doświadczeniu potwierdzimy obecność gazowego wodoru. Do wykonania próby potrzebne są: roztwór siarczanu(VI) miedzi(II) CuSO₄, kwas solny HCl oraz metaliczny cynk Zn (fotografia 1). Po wrzuceniu do probówki kilku kawałków cynku wlewamy kroplę roztworu CuSO₄ oraz kilka cm³ kwasu solnego, po czym zamykamy probówkę korkiem z rurką. Sól miedzi przyspiesza reakcję wydzielania wodoru z powodu tworzenia się lokalnych ogniw galwanicznych cynkowo-miedziowych (reakcja kwasu solnego z czystym cynkiem zachodzi opornie). Miedź wydziela się na powierzchni cynku w wyniku reakcji:

W obecności jonów chlorkowych kationy miedzi(II) tworzą zielono zabarwione jony kompleksowe o wzorze CuCl₄^2? (fotografia 2).

W reakcji cynku z jonami wodorowymi wydziela się gazowy wodór:

Uchodzący z probówki wodór zapalamy zapałką. Zapalenia wodoru należy dokonać po pewnym czasie od rozpoczęcia reakcji, gdy wodór wyprze już powietrze z probówki; w przeciwnym razie możemy spowodować małą eksplozję. Płomień wodoru jest praktycznie niewidoczny (bladoniebieski), ale zbliżony do wylotu rurki pasek papieru ulega zapaleniu (fotografia 3).

Otrzymywanie SO2

W drugim doświadczeniu zidentyfikujemy dwutlenek siarki SO₂. Do wykonania eksperymentu potrzebne będą: kwas solny HCl oraz stały siarczan(IV) sodu Na₂SO₃ (fotografia 4). Do probówki wsypujemy nieco Na₂SO₃ i wlewamy kilka cm³ kwasu solnego, a następnie zamykamy wylot korkiem z rurką. W wyniku zachodzącej reakcji rozkładu soli słabego kwasu siarkowego(IV) wydziela się gazowy dwutlenek siarki:

Zwilżony wodą papierek wskaźnikowy zbliżony do wylotu rurki (fotografia 5) przyjmuje czerwone zabarwienie, świadczące o obecności kwasu (fotografia 6). Za zmianę zabarwienia papierka odpowiada reakcja pomiędzy gazowym dwutlenkiem siarki i wodą:

prowadząca do powstania kwasu siarkowego(IV).

W trzecim doświadczeniu wykryjemy gazowy amoniak NH₃. Do przeprowadzenia próby potrzebne będą roztwór wodorotlenku sodu NaOH oraz stały chlorek amonu NH₄Cl (fotografia 7). Do probówki wsypujemy nieco NH₄Cl i wlewamy kilka cm³ roztworu zasady, po czym zamykamy wylot korkiem z rurką. W probówce zachodzi reakcja wypierania amoniaku przez mocną zasadę sodową:

Zwilżony wodą papierek wskaźnikowy, zbliżony do wylotu rurki (fotografia 8), przyjmuje niebieskie zabarwienie, świadczące o obecności zasady (fotografia 9). Za zmianę zabarwienia papierka odpowiada reakcja pomiędzy gazowym amoniakiem i wodą:

Czwarty eksperyment zidentyfikuje dwutlenku węgla CO₂. Do przeprowadzenia próby potrzebne będą: kwas solny HCl, woda wapienna (nasycony roztwór wodorotlenku wapnia Ca(OH)₂) oraz stały węglan sodu Na₂CO₃ (fotografia 10). Do kolby wsypujemy nieco węglanu sodu i nalewamy kilkanaście cm³ wody (fotografia 11). Następnie wlewamy nieco kwasu solnego (fotografia 12), po czym szybko zamykamy wylot kolby korkiem (przez korek przechodzi rurka z wężykiem). W kolbie przebiega burzliwa reakcja rozkładu soli słabego kwasu węglowego (fotografia 13):

Wylot wężyka zanurzony jest w drugiej kolbie wypełnionej woda wapienną (fotografia 14). Pod wpływem dwutlenku węgla woda wapienna mętnieje z powodu wytrącania słabo rozpuszczalnego osadu węglanu wapnia (fotografia 15):

Otrzymywanie amoniaku

 Otrzymywanie CO2

Zdjęcia