Lise Meitner

Lise Meitner
e-suplement
To kobieta - Lise Meitner jako pierwsza wyjaśniła teoretycznie zjawisko rozbicia jądra atomowego. Prawdopodobnie ze względu na swoje pochodzenie ? była żydówką i pracowała na terenie Niemiec- nie została uwzględniona podczas rozważań Komitetu Noblowskiego i Nagrodę Nobla za rozszczepienie atomu otrzymał w 1944 roku (w dziedzinie chemii) Otto Hahn.

W drugiej połowie lat 30. XX wieku Lisa Meitner, Otto Hahn i Fritz Strassmann pracowali razem nad tym zagadnieniem w Berlinie. Panowie byli chemikami, a Lise fizykiem. W 1938 roku musiała uciekać z Niemiec do Szwecji przed faszystowskimi prześladowaniami. Przez wiele lat Hahn twierdził, że odkrycie opierało się wyłącznie na doświadczeniach chemicznych wykonanych już po wyjeździe Meitner z Berlina. Po jakimś czasie okazało się jednak, że naukowcy cały czas wymieniali pomiędzy sobą listy, a w nich swoje naukowe wnioski i spostrzeżenia. Strassmann podkreślał, że to Lise Meitner była cały czas intelektualnym liderem grupy. A wszystko zaczęło się w 1907 roku, gdy Lise Meitner przeprowadziła się z Wiednia do Berlina . Miała wówczas 28 lat. , Rozpoczęła wraz z Otto Hahnem badania nad promieniotwórczością. Współpraca zaowocowała w 1918 roku odkryciem protaktynu - ciężkiego pierwiastka promieniotwórczego. Oboje byli cenionymi naukowcami i profesorami w Kaiser-Wilhelm-Gesellschaft fur Chemie. Lise kierowała niezależnym wydziałem fizyki, a Otto radiochemii.  Tam postanowili wspólnie wyjaśnić zjawisko promieniotwórczości. Mimo dużego wywsiłku intelektualnego prace Lise Meitner nie zostały przez lata docenione. Dopiero w roku 1943 zaproszono Lise Meitmer do Los Alamos, gdzie prowadzono badania nad budowa bomby atomowej. Nie pojechała. W 1960 roku wyjechała do Cambridge w Anglii i tam zmarła w 1968 roku mając 90 lat, chociaż przez całe życie paliła papierosy i pracowała z materiałami radioaktywnymi. Nigdy nie napisała autobiografii ani nie autoryzowała pisanych przez innych historii jej życia.

Jednak wiemy, że od dziecięcych lat interesowała się nauką i chciała zdobywać wiedzę. Niestety pod koniec XIX w. dziewczęta nie mogły uczęszczać do gimnazjum, Lise musiała więc zadowolić się szkołą miejską (Bürgerschule). Po jej ukończeniu opanowała samodzielnie materiał potrzebny do matury i zdała ją w roku 1901, mając 22 lata, w akademickim gimnazjum w Wiedniu. W tym samym roku rozpoczęła studia fizyczne, matematyczne i filozoficzne na Uniwersytecie w Wiedniu. Wśród jej profesorów największy wpływ na Lisę wywarł Ludwig Boltzmann. Już na pierwszym roku studiów zainteresowało ją zagadnienie promieniotwórczości. W 1906 r. doktoryzowała się, jako druga kobieta w historii Uniwersytetu Wiedeńskiego, z fizyki. Tematem jej pracy doktorskiej było "Przewodnictwo cieplne materiałów niehomogennych". Po obronie doktoratu starała się, bez powodzenia, rozpocząć pracę u Skłodowskiej-Curie w Paryżu. Po odmowie, pracowała w Instytucie Fizyki Teoretycznej w Wiedniu. W roku 1907 przeniosła się do Berlina, gdzie słuchała wykładów Maxa Plancka. I tam właśnie spotkała  młodego  Otto Hahna, z którym pracowała, z krótkimi przerwami, następne 30 lat.

Przeczytaj także
Magazyn