MT to przewidział - jest fizyczny Nobel za egzoplanety

Tegoroczną Nagrodę Nobla z fizyki przyznano Kanadyjczykowi Jamesowi Peeblesowi, zajmującemu się kosmologią, autorowi uznawanych obecnie powszechnie modeli Wielkiego Wybuchu i początków Wszechświata oraz Szwajcarom Michelowi Mayorowi i Didierowi Quelozza, którzy w 1995 r. dokonali odkrycia pierwszej egzoplanety, okrążającej gwiazdę podobną do Słońca w naszej galaktyce. Tegoroczna nagroda jest podzielona na dwie połowy - jedna przypadła Peeblesowi a druga - do spółki Szwajcarom.

Nagrodę Nobla za odkrycia dotyczące egzoplanet przewidzieliśmy na łamach "Młodego Technika" w artykule poświęconym prognozom noblowskim w numerze październikowym. Odkrycie Szwajcarów to pierwsza pozasłoneczna planeta - 51 Pegasi b, okrążająca podobną do Słońca gwiazdę 51 Pegasi, było późniejsze niż praca Aleksandra Wolszczana na temat egzoplanet krążących w układzie pulsara PSR 1257+12. W naszych spekulacjach wymienialiśmy nazwisko polskiego astronoma jako możliwego laureata w dziedzinie odkryć egzoplanetarnych. Jednak Komitet Noblowski zdecydował się uhonorować Szwajcarów.

Philip James Edwin Peebles zajmował się kosmologią teoretyczną, rozwijając modele Wielkiego Wybuchu. W latach 60. XX wieku, wspólnie z Robertem Dicke, sformułowali założenie dotyczące istnienia mikrofalowego promieniowania tła (postulowanego wcześniej przez Georgea Gamowa) i planowali potwierdzić jego istnienie obserwacyjnie, choć udało się to później innemu zespołowi. Peebles badał charakterystyczne cechy tego promieniowania, starając się wykorzystać je jako założenia dla modeli Wszechświata. Badał występowanie helu i innych lekkich pierwiastków we Wszechświecie, wykazując na tej podstawie zgodność teorii Wielkiego Wybuchu z obserwacjami.

Źródło: www.nobelprize.org

Mirosław Usidus